پرورش ماهی گرمابی در استخرهای خاکی انجام می شود در این پروسه ماهی ها ابتدا در استخرهای نرسری (نوزادگاه) به وزن یک گرم رسیده، سپس به استخرهای ماهیان انگشت قد منتقل می‌شوند. و طی یک مرحله پرورش به بچه ماهی 30_20 گرمی تبدیل می شوند بعد از این مرحله ماهی ها در استخرهای پروار بندی به ماهی بازاری تبدیل شده و به وزن 2_1کیلو گرم می رسند.
- در مناطق سرد سیر یک مرحله بین ماهی 30 گرمی و بازاری وجود دارد که در این مرحله طی یک دوره ی پرورش ماهی های انگشت قد به وزن 30_20 گرم رسید، و در فصل بعدی پرورش در استخرهای پروار بندی به وزن بازاری می رسد.
این فعالیت می‌تواند به عنوان یک منبع درآمد و حتی تأمین مواد غذایی برای خانواده مورد استفاده قرار گیرد. در این مقاله، به بررسی گام‌های مهم در پرورش ماهیان گرمابی در استخر خاکی خواهیم پرداخت.
- اگر در زمینه پرورش ماهیان گرمابی فعالیت دارید، نوید دانه ایرانیان جهت تامین خوراک باکیفیت با قیمت مناسب به شما یک 🐟کد تخفیف🐟 ارائه می دهد، شما عزیزان جهت دریافت کد تخفیف اختصاصی خود کافیست در فرم تماس اطلاعات و پیام ارسال کد تخفیف خود را وارد کرده و درخواست تان را ارسال نماید.
اکوسیستم استخرهای خاکی ماهیان گرمابی :
چرخه ی اکولوژیک موجود در استخر از موجودات مختلف تشکیل شده در این چرخه سه دسته به شرح زیر قرار دارند:
– تولید کنندگان
موجوداتی که در استخرهای خاکی به عنوان تولیدکننده فعالیت دارند عبارت اند از جلبک ها یا گیاهان تک سلولی که همان فیتوپلانکتون ها هستند
– مصرف کنندگان
از جمله مصرف کنندگان موجود در استخر ها می توان به زئوپلانکتون ها )زی شناوران جانوری(بنتوزها )کفزیان و ماهی ها اشاره نمود. که در استخر های پرورش ماهیان گرمابی برخی ماهیان مستقیما از فیتوپلانکتون ها و یا گیاهان آلی و برخی دیگر از زئوپلانکتون ها تغذیه می کنند .
– تجزیه کنندگان
انواع باکتری های موجود در استخر که با فعالیت خود موجب تجزیه ی فضولات و لاشه ی انواع زئوپلانکتون ها،نبتوزها ،ماهی ها وحتی فیتو پلانکتونها می شود و در نهایت مواد آلی را با موادمعدنی تبدیل نموده و آن ها را در اختیار تولیدکنندگان استخر قرار می دهند.
محاسن استخرهای خاکی کوچک
۱- حدود ۵۰% از حوضچه كم عمق بوده و جاي مناسبي براي زندگي و تغذيه بچه ماهيان است .
۲- فضا و سطح مناسبي براي رشد فيتوپلانكتونها و زئوپلانكتونها ست .
۳- حوضچه ها را ميتوان به راحتي خشك و ضدعفوني كرد .
۴- در حوضچه ها ميتوان به راحتي حمام هاي ضدعفوني را انجام داد .
۵- بچه ماهيان را همواره مد نظر و كنترل قرارداد .
۶- در صورت نياز به آساني ميتوان به وسيله صيد از تراكم آنها كاست .
۷- تغذيه دستي به آساني صورت ميگيرد .
۸- تنها اشكال هزينه بالای ساخت آن است .
راه اندازی استخر برای ماهی‌های گرمسیری
اندازه استخر
در انتخاب اندازه و طراحی استخر برای پرورش ماهیان گرمابی، باید به نیازهای ماهیان توجه کنید. برخی از ماهیان گرمابی به فضای بزرگتر نیاز دارند تا به طور طبیعی در آن حرکت کنند، در حالی که برخی دیگر نیاز به استخرهای کوچکتر دارند. همچنین، در انتخاب طرح و طراحی استخر نیز می‌توانید از ایده‌های خلاقانه استفاده کنید تا استخر شما ظاهری زیبا و جذاب داشته باشد.
فیلتراسیون
فیلتراسیون آب به عنوان یک فرآیند حیاتی، ذرات آلودگی و مواد آلی را از آب تصفیه کرده و کیفیت آب را به حداکثر برساند. همچنین، فیلتر آب باعث اکسیژن‌رسانی موثر به آب می‌شود که برای سلامت و رشد ماهیان پرورشی بسیار ضروری است.
دما و نور
باید مطمئن شوید که دمای آب در محدوده مطلوبی قرار دارد تا ماهیان به خوبی رشد کنند و به سلامتی خود برسند. همچنین، نورپردازی مناسب در استخر نیز برای فعالیت و رشد صحیح ماهیان لازم است.
کیفیت آب
مدیریت کیفیت آب در استخر ماهیان گرمابی بسیار حائز اهمیت است. باید به طور منظم pH و سطح آمونیاک آب را بررسی کرده و آب را مورد تست و نگهداری قرار دهید. این اقدامات به حفظ محیط زیست سالم و سلامت ماهیان گرمابی کمک خواهد کرد.
آماده سازی استخرها برای پرورش ماهی گرمابی
خشک نمودن استخر:
بعد از صید بچه ماهی گرمابی دوره قبل باید استخر خشک شود تا کف آن در مدت تابستان آفتاب بخورد نور خورشید کف استخر را ضدعفونی کرده و عوامل بیماری زا موجود در استخر را از بین می برد.
شخم زدن:
در صورتی که در بستر استخرها تجمع زیاد لجن و مواد آلی داشته باشیم کف استخرها باید شخم زده شود تا این مواد در مجاورت هوا قرار گرفته و تجدید شوند. گیاهانی که در بستر و کناره های استخر روییده است باید سوزانده شود چرا که این گیاهان محیط مناسبی برای تکثیر انواع حشرات آبزی فراهم می کند.
آهک پاشی:
به منظور بهبود حاصلخیزی استخر و همچنین ضد عفونی در صورت نیاز میزان 150تا 200 کیلو گرم آهک زنده بر روی سطح بستر پاشیده می شود در صورتی که مناطقی از بستر استخر آب جمع شده باشد به منظور ضدعفونی آهک ها را بیشتر در آن مناطق از کف استخر پاشیده شود.
کود پایه:
در بحث پرورش ماهی مقدار کود حیوانی که به بستر استخر داده می شود تحت عنوان کود پایه اطالق می شود. به منظور تولید بهتر جمعیت زئوپلانکتونی و بنتوزی به استخر کود پایه داده می شود میزان کود پایه برای استخرها (مانند استخرهای نرسری) 5تا7 تن کود گاوی در هکتار بوده که باید در سطح نیز پخش شود.
آبگیری:
آب ورودی استخرها باید در بدو ورود فیلتر گردد و تا عمق حدود 70 سانتی متر آبگیری شود.
توجه: آبگیری استخر ها باید 10 تا 15 روز قبل از ذخیره سازی بچه ماهی انجام شود تا فرصت تولید غذای زنده در آب وجود داشته باشد.
کوددهی شیمیایی :
کود شیمیایی کاملا به صورت محلول در آمده بعد به آب استخر داده شود به منظور تامین مواد معدنی جهت تولید فیتو پلانکتون ها 150 کیلوگرم کود نیز از آمونیوم 150 کیلوگرم اوره و 100 کیلوگرم فسفات آمونیوم در یک هکتار باید در آب حل گردد و در سطح استخر اسپری کرده یا به خوبی پخش نمود.
نکته: کودهای ازته را می توان به صورت خشک به آب داد چرا که به سرعت در آب حل می شوند.
پس از گذشت حدود یکی دو هفته جمعیت زئوپلانکتون ها در استخر زیاد می شود، با توجه به سایز دهان ماهی بهترین غذا برای ماهیان روتیفرها هستند.
چند روز قبل از ذخیره سازی ماهیان در استخر باید عمل سم پاشی انجام شده تا پاروپایان در استخر از بین رفته باشند بدین منظور قبل از ذخیره سازی ماهی با سموم فسفره مانند تریکلروفن، مازوتن، و غیره با غلظت 1 ppm باید استخر را سم پاشی کنیم لازم به توضیح است که 4 تا 5 برابر این غلظت نیز برای ماهیان و روتیفر ها مضر نمی باشد.
با انجام عمل سم پاشی کلیه سخت پوستان موجود در داخل استخر باید از بین بروند و فقط روتیفر ها باقی می مانند. لازم به توضیح است که میزان سم محاسبه شده باید به خوبی در سطح استخر پخش شود تا غلظت یاد شده در تمام حجم آب رعایت شود.
تخلیه و آماده کردن استخر
استخرها را معمولا در اواخر تیرماه و اوايل مرداد از وجود بچه ماهي ها خالي می كنند. بدين ترتيب مقداری وقت باقی می ماند تا استخرها را بتوان تميز كرده و كف آنها را در پاييز شخم زد( ديسك زدن).
شخم زدن و خشک کردن
در عين حال، خشك كردن بعضي از استخرها به علت بالا بودن سفره آب زير زميني غير ممكن است كه اين امر خود موقعيت را براي رشد گياهان هرز داخل استخرها مستعد می‌نمايد، به طوري كه بعدها با وجود انجام ريشه كني باز هم مقداري از اين گياهان تا آخر دوره پرورش در كف باقی مانده. که خود به هنگام خالی كردن بچه ماهی ها از استخر تعدادی از آنها را به شكل تله ای در لابه لای خود نگه می دارند و سبب تلف شدن ماهی‌ها می شوند.
در شخم زدن قبل از برگرداندن خاک، كف استخر را چند روزي به حال خود مي گذاريم تا خشك شود. همچنين قبل از شخم زدن مي توان بر حسب هر يك هكتار، دو ونیم تن كود حيواني را در كف استخر پاشيد و سپس با شخم زدن خاک را مخلوط نمود.
کوددهی و آب دهی
اگر دادن كود حيواني در پاييز ميسر نشد مي توان اين كار را در بهار انجام داد ولی اين بار كود را در تمامي حاشيه استخر، روی لبه های مورب آن پخش مي نماييم كه در اين صورت به هنگام پر كردن استخرها از آب، جهت جلوگيري از معلق شدن و صعود ذرات كود به طرف سطح آن روی آنها را با مقداری خاک رس مي پوشانيم.
شخم زدن كف را دوبار پشت سرهم با ديسك انجام می دهيم و به دنبال آن خاک را برگردان كرده و بعد استخر را از آب پر مي كنيم.
استخر را با كمي آب پر مي كنيم(به ارتفاع كمتر از يك متر)، با اين عمل آب از گرمای لازم برخوردار شده و خود بستر مناسبی براي رشد پلانكتونها و بنتوس ها می گردد.
وقتي اين رشد به حد كافی رسيد دوره اول پرورش آغاز می‌گردد. توسعه رشد پلانكتونها و بنتوس‌ها را می‌توان با اضافه كردن10 كيلوگرم دافنی های مولد در هر هكتار استخر تقويت نمود.
اصول ساخت استخر
در هنگام ساخت استخر ابتدا بايد مطالعات كلي صورت گيرد و به صورت زير می‌توان دسته بندی كرد:
- تهيه نقشه توپوگرافي
- شرايط فيزيكوشيميائي آب دقيقاً تشريح گردد
- تغييرات دما هوا وآب و تغييرات دبی آب در طول سال معين گردد
- مالكيت آب و زمين و راه ارتباطي مورد بررسي قرار گيرد
- برآورد كلي طرح و بررسی مشكلات وتنگناها
- بررسی تقريبی هزينه های ثابت و جاری و سود اقتصادی طرح
بررسی وضعیت پرورش ماهی در استخر
به اين منظور به صورت ماهيانه اقدام به بيومتری می نمايند . بيومتری در واقع بررسی ظواهر ماهی و وزن كردن آنهاست معمولا از اواخر خردادماه اقدام به بيومتری می‌كنند و شامل مراحل زير است:
- وزن کردن ماهی به منظور تعيين تغيير وزن بين دو بار وزن كشي از نمونه آماری انجام مي شود. بهتر است وزن كشي توسط ترازوي كششي و با قرار دادن ماهی درون كيسه نايلونی انجام شود تا به ماهی ها آسيبی نرسد .
- بررسی ظواهر شامل بررسی برانش ها – باله ها – پوست ماهي – رنگ مدفوع (در مورد ماهی آمور) مي باشد.
چالش‌ها و راه‌حل‌های مدیریت پرورش ماهی در استخر
پرورش ماهیان گرمابی در استخرهای خاکی ممکن است با چالش‌ها و مسائل مختلفی مواجه شود. در ادامه، به برخی از این چالش‌ها و راه‌حل‌های مدیریتی آنها می‌پردازیم:
مشکلات آبی
کیفیت آب اساسی در پرورش ماهیان گرمابی است. تغییرات در دما، pH ناپایدار، و آلودگی آب می‌توانند به مشکلات جدی منجر شوند.
**راه‌حل:**
- – دقت در نظارت بر دمای آب و تنظیم مناسب آن.
- – استفاده از تجهیزات فیلتراسیون برای حفظ کیفیت آب.
- – انجام تست‌های منظم pH و آب برای رصد تغییرات و جلوگیری از نوسانات زیاد.
- – حفظ کنترل دقیق بر کمیت و کیفیت آب و مانع ورود آلودگی‌ها.
مشکلات بهداشتی
بیماری‌ها و عفونت‌ها در محیط پرورش ماهیان گرمابی می‌توانند به سرعت گسترش پیدا کنند و ماهیان را تهدید کنند.
**راه‌حل:**
- – مراقبت دقیق از بهداشت ماهیان و محیط استخر.
- – مصرف واکسن‌ها و داروهای ضد عفونی.
- – جدا کردن ماهیان مبتلا به بیماری‌ها و به زودی درمان آنها.
- – کنترل میزان تغذیه مناسب تا سیستم ایمنی ماهیان تقویت شود.
مسائل تغذیه
تامین تغذیه مناسب برای ماهیان گرمابی می‌تواند چالشی باشد، زیرا نیازهای غذایی آنها متنوع هستند.
**راه‌حل:**
- – تغذیه با دقت و متنوع تا از کمبود مواد غذایی جلوگیری شود.
- – استفاده از جیره غذایی تخصصی برای هر مرحله رشد ماهیان.
- – تنظیم میزان غذا دادن به ماهیان بر اساس نیازهای آنها.
تغییرات محیطی
تغییرات ناگهانی در شرایط محیطی نظیر تغییرات دما و آب بارانی می‌توانند به ماهیان آسیب برسانند.
**راه‌حل:**
- – انجام تغییرات درجه‌ای و آهسته در شرایط محیطی.
- – استفاده از سیستم‌های گرمایش و خنک کننده برای کنترل دما.
- – نظارت منظم بر شرایط هوا و آب و اصلاح‌های لازم.
مشکلات بازاریابی و فروش
فروش ماهیان گرمابی ممکن است در بازارهای محلی و بین‌المللی چالش‌های خود را داشته باشد.
**راه‌حل:**
- – انجام تحقیقات بازار و تطابق با تقاضای مشتریان.
- – ایجاد برند قوی و استفاده از راه‌های مختلف بازاریابی اینترنتی.
- – ایجاد شبکه ارتباطی با خریداران و دیگر کشاورزان ماهی.
توجه به این چالش‌ها و اجرای راه‌حل‌های مناسب می‌تواند به موفقیت در پرورش ماهیان گرمابی در استخرهای خاکی کمک کند. همچنین، آموزش و مشورت با کارشناسان تخصصی در این زمینه نیز اهمیت دارد.
امیدواریم با رعایت این نکات به پرورش مناسب تری دست یابید. حالا شما آماده‌اید تا به این کسب و کار جذاب و پر سود راه یابید.
